Page 87 - دستاوردهای علمی جهان ایران‌شناسی - شماره 3
P. 87
زبان نوشتار ی« شیائو اِرجینگ»
زبان نوشتاری شیائو اِرجینگ (به معنی آسا نکننده فهم کتب دینی که به فارسی و عربی است)،
بخشی از تاریخ مکتوب‌مسلمانان و تاریخ اسلام در چین را تشکیل می‌دهد.مسلمانان چین از این
زبان برای فهم آسان محتوای کتب دینی استفاده م یکردند .در مناطقی از چین همچون استا نهای
گانسو ،نینگ شیا ،چینگ َخی و ...مدرسین علوم دینی و مولفین آثار اسلامی برای آسان ساختن
فهم مطالب و عبارت‌هایی که آموختن آنان از زبان‌های فارسی و عربی مشکل بود ،شرح و
تفسیری به زبان چینی با استفاده از حروف و الفبای فارسی و عربی م ینوشتند که این نوع نوشته‌ها
را شیائو اِرجینگ (نوشته‌های آسا نکننده و خودآموز) و یا ( ن تبرداری و یادداشت ) می‌گفتند و
در واقع از این نوشت هها برای کمک در امر آموزش و یادگیری استفاده می‌شد .در حقیقت می‌توان
گفت :زبان شیائو اِرجینگ زبانی است که کلمات چینی با حروف فارسی و مخلوطی از کلمات
فارسی و عربی است که در بین آنها از کلمات چینی هم استفاده می‌شد.1
درخصوص تاریخ و نحوه به وجود آمدن این زبان ،پژوهشگران دو احتمال را ذکر کرده‌اند.
الف – احتمال داده می‌شود که این زبان نوشتاری همزمان با ورود‌مسلمانان به چین در دوران
حاکمیت سلسله‌های تانگ و سونگ ( 907 -1271میلادی) برای توضیح کلمات چینی با الفبای
فارسی و عربی ایجاد شده است .البته برای اثبات این ادعا سند و مدرک قابل قبولی وجود ندارد.
ب – احتمال دوم اینکه این زبان همزمان با آغاز دوره آموز شهای مسجدی به وجود آمده
است .معلمین و مدرسین آموزش مسجدی برای تشریح و تفسیر متون درسی و آسان شدن فهم و
حفظ آن ،از کلمات و الفاظ چینی که با الفبای فارسی نوشته م یشد استفاده م یکردند 2.دلیل صحت
این ادعا و نظریه وجود یادداش تها ،کتا بها ،جزوات کمک آموزشی فراوانی است که توسط علما و
مدرسین علوم دینی در دوران سلسل ههای مینگ و چینگ ( )1368 -1911نوشته شده و ه ماکنون قابل
دسترسی است .فراوانی آثار مکتوب تاریخی موجود ،م یتواند دلیل محکمی بر صحت این نظریه
باشد .از قدیم یترین سند مکتوب به زبان شیائو ارجینگ م یتوان به سنگ نوشته موجود در مسجد
جامع شهر ش یان اشاره کرد که در تاریخ 740هجری قمری ( 1339 -1340میلادی) نوشته شده و در
آن شرح مفصلی از اسامی افراد خیری که در ترمیم و بازسازی مسجد مشارکت نمود‌هاند را بیان و در
.1همان.
.2یانگ شیائو چون /تحقیقی پیرامون شیاجینگ درکتا بهای اسلامی چین /دانشگاه نانجینگ 2006 /
85
