Page 129 - دستاوردهای علمی جهان ایران‌شناسی - شماره 3
P. 129
«2 .نفی و اثبات» لا اله نفی است و الا الله اثبات است.
قرائت این واژ‌هها ساده ولی تدریس آن متفاوت بود .روش قرائت نیز فرق داشت .خوفیه هنگام
قرائت «ذکر» نفس را حبس و بدون نفس بطور مداوم ذکر را قرائت م یکنند .هنگام قرائت الله باید
آن را به 3هجا تقسیم کنند و نیروی خود را در 3جای بدن متمرکز نمایند .هنگام قرائت «نفی» و
اثبات باید حرکت کنند و گرایش سر به راست نشانگر نفی و گرایش سر به چپ نشانگر اثبات است.
ریاضت‌کشان خوفیه معمول ًا به 3سطح تقسیم می‌شوند :عالی‌ترین سطح مرشد بود که در زبان
چینی «بابای بزرگ» خوانده می‌شد .او را پس از وفات «نیا» م یخواندند و بنیادگذار لقب «نیای
مذهبی» داشت .سطح پایی نتر «خلیفه» یعنی جانشین که در واقع شاگرد ممتاز و برجسته مرشد
بود .خلیفه باید مورد تربیت و تدریس خاص مرشد قرار بگیرد .او ابتدا باید از «آستان در آهنی»
عبور کند .یعنی در اطاق تاریکی که همه در و پنچر‌ه‌هایش بسته است آرام نشسته و ذکر بی‌صدا
قرائت کند .این کار باید به مدت 27روز ادامه یابد .او هر روز تنها نیم نان و 3خرما و یک
لیوان آب م یخورد .پس از عبور از آستان در آهنی ،مرشد او را به عنوان خلیفه قبول کرده و
یک مهر یا لباس یا چیز دیگر به او تقدیم م یکند تا درس خود را ادامه دهد .مرشد می‌توانست
چند خلیفه(معمول ًا 5نفر) را تربیت کند .آنها پس از فراغت از تحصیل برای تبلیغ دین اسلام به
مناطق مختلف می‌رفتند .آنها پس از درگذشت مرشد ،م یتوانستند به مرشد محلی تبدیل شوند و
خلیفه خود را تربیت کنند .سطح بعد از خلیفه شاگرد نام داشت یعنی کسی که پیرو مومن مرشد
و خلیفه بود .آنها مورد تربیت و هدایت مرشد و خلیفه قرار می‌گرفتند .در میان این 3نوع
ریاض تکش‌ها مرشد دارای مقام والا و قادر به نشان دادن کرامت بود .خلیفه دارای مقام شیخ و
شاگرد پیرو مرشد و خلیفه بود .پس از درگذشت مرشد و خلیفه ،پیروان برای آنها گنبد (مقبره)
ساخته که به عنوان مقبره مقدس زیارت شوند .پیروان زن و مرد دائم ًا به زیارت گنبد رفته ،قرآن
قرائت کرده و با پارچه سفید روی مقبره را پوشانده و برای کسب سعادت خاک مقبره را به خانه
خود م یآوردند .پیروان در سالگرد فوت صاحب مقبره در گنبد جمع شده و با قربانی کردن گاو
و گوسفند مراسم باشکوه یادبود برگزار م یکنند .گفته شده که مکتب خوفیه ابتدا طرفدار ریاضت
بود و با راح تطلبی و تجمل و ولخرجی مخالفت می‌کرد .ریاضت‌کش‌ها در هر سطح باید روزه
طولانی گرفته ،غذا و آب کم خورده و شب هنگام کم خوابیده و نماز بخوانند .مرشد و خلیفه بیشتر
127
