Page 9 - دستاوردهای علمی جهان ایران‌شناسی- شماره2
P. 9
ربانی در خصوص مطالعات ایرا نشناسی در تاریخ و چش ماندازهای آن به ایراد سخنرانی پرداخت و
بیان کرد اگر ایرا نشناسی را بعنوان شاخ های بدانیم که به مطالعه زبا نهای ایرانی م یپردازد این علم در
هند بسیار دیرینه و به قدمت تعاملات فرهنگی ایران و هند است .تأثیرگذاری فرهنگ هند و ایران
در گسترش و بالندگی این دو فرهنگ در دنیا و توسعه زبان و فرهنگ ایرانی توسط هند یها نقش
داشته است ،حتی در دوره استعمار انگلیس که تاثیر منفی در زبان فارسی داشته اما از زمان گسترش
زبان انگلیسی به لحاظ ترجمه آثار ،دوباره زبان فارسی رشد کرد .میلیو نها سند به زبان فارسی یا
منابع نسخ زبان فارسی چه در حوزه ایرا نشناسی وچه زبان فارسی در آرشیو کشورهند وجود دارد.
نوع و ماهیت ایرا نشناسی در هند متفاوت است .اخیرا گفته م یشود چون زبان فارسی یک زبان
کلاسیک و باستانی هند است بنابراین ایرا نشناسی بخشی از هن دشناسی از نظر هند یهاست .علیرغم
فراز و فرودهایی که نسبت به زبان فارسی وجود دارد هند در این زمینه ب ینظیر است .بیش از هر
کشور دیگری حوزه مطالعات زبا نهای باستانی و آموزش زبان دانشگاهی در هند فعال هستند.
مراکز و موسسات ایرا نشناسی در این کشور را م یتوان گروه بندی کرد :مراکز دولتی ،خصوصی،
آنان که توسط رایزنی ایران ایجاد شده ،مدارس دولتی و مذهبی ،دپارتما نهای مطالعات آسیایی،
مراکز و دپارتما نهای تاریخ آسیایی همچنین انجمن ایرانی کلکته که در سال 1960توسط مرحوم
اسحاق و دکتر حکمت تاسیس و بخشی از فعالی تهای آن به مطالعات ایرانی و زبا نهای ایرانی
اختصاص دارد .در مراکز نسخ خطی و آرشیو ملی حجم کثیری از اسناد مطالعات ایرانی وجود
دارد .وی همچنین اشاره نمود که نسل قدیم ایرا نشناسان هند با نسل جدید که فارغ التحصیلان
دانشگا‌ههای ایران هستند متفاوت است .وضعیت کنونی نهادهای ایرا نشناسی در هند به جهت افول
زبان فارسی رو به رکود است .و در حال حاضر آنچه در هند از مباحث تاریخی وجود دارد رویکرد
هندشناسی دارد تا ایرا نشناسی و این جای نگرانی است .نکته دیگر اینکه برخی مراکز دانشگاهی،
مطالعات ایرانی را ذیل مطالعات هندشناسی قرار داده اند اینکار عمدتا توسط دانش آموخت ههای
هندی در غرب که از رویکردهای سیاسی – اقتصادی پیروی م یکنند صورت م یگیرد .بخشی از
منابع ایرا نشناسی (نسخ هشناسی) که هویت مشترک هندی و ایرانیست در حال از بین رفتن است؛
هند هزاران شاعر فارسی زبان دارد که در حال فراموشی هستند و بدلیل کمبود منابع مالی مراکزی که
توسط رایزنی راه اندازی شد‌هاند در حال تعطیل شدن هستند.
7
