Page 58 - دستاوردهای علمی جهان ایران‌شناسی - شماره 3

‫حاج محمد نخجوانی‪ ،‬در میان ادبا و فضلای شهر تبریز از محبوبیت خاصی برخوردار بود‪ .‬با‬
‫حضور وی «انجمن ادبی هفتگی» در روزهای سه شنبه هر هفته در منزل یکی از اعضای انجمن‬
‫تشکیل م ‌یشد‪ .‬حاج محمد نخجوانی در ‪ 14‬مرداد ماه سال ‪ 1341‬درگذشت و در گورستان طوبائیه‬

‫تبریز به خاک سپرده شد‪.‬‬
‫کتابخانه استاد‪ ،‬اعم از خطی و چاپی‪ ،‬که بالغ بر حدود ‪ 3700‬جلد کتاب می‌شد‪ ،‬طبق وصیت و‬
‫سندی رسمی که در ‪ 24‬مهر ماه ‪ 1335‬تنظیم شده بود‪ ،‬در سال ‪ 1341‬به همت علی دهقان‪ ،‬استاندار‬
‫وقت آذربایجان‪ ،‬به کتابخانه ملی تبریز منتقل گردید‪ .‬کتابخانه ای که در تاسیس و بنای آن به سال‬
‫‪ ،1335‬استاد نخجوانی نقش مهمی داشت‪.‬از آاثار ماندگار مرحوم نخجوانی می‌توان به چاپ دیوان‬
‫حیران خانم دنبلی‪ ،‬چاپ اشعار معجز شبستری‪ ،‬تهیه فهرست کتب خطی کتابخانه تربیت و تصحیح‬

‫دیوان ابومنصور قطران تبریزی اشاره کرد‪1.‬‬

‫براون‪،‬ادواردگرانویل‬

‫وی خاورشناس و پزشک انگلیسی‪ ،‬زاده ‪ 1862‬گلاستر است‪ .‬از‬
‫اوایل جوانی به آموختن زبان های فارسی و عربی و ترکی پرداخت و‬
‫در این میان از ‪ 1879‬نیز به تحصیل پزشکی روی آورد‪ .‬در ‪،1887‬‬
‫موفق به گرفتن دانشنامه پزشکی از دانشگاه کمبریج شد‪ .‬از ‪1887‬‬
‫تا ‪ 1888‬به تدریس فارسی و از ‪ 1902‬به تدریس عربی در دانشگاه‬
‫کمبریج پرداخت‪ .‬رئیس مدرسه زبان های شرقی (از ‪ ،)1902‬عضو‬
‫فرهنگستان بریتانیا (‪ )1903‬و کالج پادشاهی پزشکان (‪ )1911‬و نایب رئیس انجمن سلطنتی‬
‫آسیایی (‪ )1921‬بود‪ .‬پس از درگذشت گیب (‪ )1901 – 1856‬تدوین نهایی بخش اعظم اثر او‬
‫تاریخ شعر عثمانی را به عهده گرفت و نیز در تدوین‪ ،‬تصحیح و چاپ کتابهایی که از سوی‬
‫انجمن اوقاف گیب منتشر شد همکاری داشت‪ .‬درباره جنبش بابیان و برآمدن بهائیان پژوهش‬
‫هایی کرد و برخی کتابهای این گروه را به چاپ رساند‪ .‬در انقلاب مشروطیت ایران به هواداری‬
‫از آزادی خواهان پرداخت؛ و انجمن ایران را در انگلستان بنیاد نهاد‪ .‬براون سهم بسزایی در‬

‫‪ .1‬زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی مرحوم استاد محمد نخجوانی‪ ،‬تهران‪ ،‬انجمن آثار و مفاخر فرهنگی‪،‬‬
‫‪ 1384‬صص‪.14-7 .‬‬

‫‪56‬‬