Page 145 - دستاوردهای علمی جهان ایران‌شناسی - شماره 3
P. 145
منشا مکتب کبرویه در مناطق گان سو و نینگ شیا و چینگهای چین از گروه مذهبی کبروی
در منطقه خوارزم بوده است .معلوم نیست که گروه مذهبی کبروی از کجا و در چه زمانی وارد گان
سو ،نینگ شیا و چین گ‌های چین شده است .در این مورد دو قول مشهور اما غیرمستند وجود
دارد .یک قول اینکه مکتب کبرویه در دو دوره مینگ(عده‌ای تاریخ دقیق را سال 3زمان هونگ
او دودمان مینگ یعنی سال 1370ذکر کرد‌هان د) وارد چین شد .بر اساس این قول مکتب کبرویه
باید قدیم‌ترین مکتب صوفی چین باشد .در این صورت تقسی مبندی مکتب‌های اسلامی در میان
مسلمانان چین از جمله مسلمانان هوی باید در اوایل مینگ صورت گرفته باشد .ولی این گفته
درست نیست ،زیرا از زمان بنیادگذار آن مکتب تا اواخر دوره چینگ و اوایل جمهوری ملی چین
صرف ًا 10نسل طول کشیده لذا ممکن نبوده بنیادگذار آن مکتب در اوایل مینگ وارد چین شده
باشد و به احتمال زیاد در زمان‌های امپراتوران کانگ سی ( )1722-1662و چیان لونگ (-1736
)1795وارد مناطق گان سو و نینگ شیا و چین گ‌های چین شده و دین اسلام را تبلیغ کرده است.
قول دیگر آنکه بنیادگذار آن مکتب 3بار برای تبلیغ دین اسلام وارد چین شد .نخستین بار در
استا ن‌های گوانگ دونگ و گوانگ سی دین اسلام را تبلیغ کرد .دومین بار در استا ن‌های خوئبی
و خونان به تبلیغ دین اسلام پرداخت و برای سومین بار از سین کیانگ برای تبلیغ دین اسلام
وارد استا ن‌های خه نان ،چین گ‌های و گان سو شد و سرانجام در ناحیه داوان تو دونگ شیانگ
ساکن گردید .این قول به گفته مکتب قدریه مبنی بر « 3بار خروج از دشت‌های میانه چین» شبیه
است .شاید بر اساس قول خوارزم بتوان ارتباط واقعی این دو گفته را کشف کرد .ولی درباره دو
بار اول تبلیغ از « 3بار تبلیغ دین اسلام» هیچ نشانی در گوانگ دونگ و گوانگ سی یا خونان و
خوبئی پیدا نشده است .لذا قول « 3بار تبلیغ دین اسلام» صرف ًا راهی را برای بررسی منشا مکتب
کبرویه در گان سو ،نینگ شیا و چین گ‌های چین باز کرد .از این جهت برای جستجوی سرچشمه
مکتب کبرویه در مناطق گان سو ،نینگ شیا و چین گ‌های چین باید تاریخچه محی‌الدین بنیادگذار
آن مکتب را بررسی کنیم .اما در مورد سابقه محی‌الدین (قبل از ورود به ناحیه داوان تو دونگ
شیانگ) ،غیر از اینکه او خود را یکی از فرزندان پیغمبر و عرب معرفی کرده و احمدی کبیر
داچی پسرش وارد دونگ شیانگ شده و سپس در داوان تو ساکن شده و پسر دیگرش پس از
ورود به دونگ شیانگ باز هم به وطن خود برگشته ،اطلاعات دیگری نداریم .بر این اساس،
143
