Page 44 - دستاوردهای علمی جهان ایران‌شناسی - شماره 3
P. 44
مدرسه جانی خان یا مدرسه ناصری ساکن شد تا اینکه بعدها به‌مدرسه فیضیه منتقل شد.
زریاب در قم نزد شیخ صادق فراحی مقداری از شرح لمعه را خواند وسپس رسائل و قسمتی از
مکاسب را در محضر آقا سیدمحمد یزدی معروف به محق قداماد فراگرفت .استاد دیگر او در اصول
آقا شی خمحمد علی کرمانی بود .کفایه را نزد آقاسید احمد خسروشاهی آموخت .در فلسفه شاگرد
اما مخمینی(ره) بود که آن زمان ب هنام «حاج آقا رو حالله» در حوزه شهرت داشتند و یگانه مدرس
فلسفه در آنجا بودند .او همچنین در درس خارج فقه و اصول از محضر استادان بزرگی همچون
آقاسید صدرالدین صدر،آقاسید محمدتقی خوانساری و آقاسیدمحمدحج تکوه کمری بهره گرفت.
در ۱۳۲۲ش ب هزادگاهش‌بازگشت و در ۱۳۲۴ش به تهران رفت و پس از چند سال زندگی
دشوار ،سرانجام با‌معرفی آقامحمدسنگلجی و کمک های تقی‌تفضلی در کتابخانه مجلس شورای
ملی استخدام شد و به صورت همزمان در دانشکده معقول و منقول دانشگاه تهران به تحصیل
پرداخت و درجه لیسانس گرفت و سپس به کتابخانه مجلس سنا منتقل شد .استعداد و تسلط زریاب
خویی به کتابداری موجب شد تا به عنوان مدیر کتابخانه مجلس سنا انتخاب شود1.
در ۱۳۳۴ش در کتابخانه سنا مشغول به فعالیت بود ،بورس مطالعاتی اوقاف هومبولت آلمان
غربی که از مهمترین بنیادهای علمی و فرهنگی آلمان غربی است ،دریافت کرد تا برای مدت
پنج سال در ماینتس،فرانکفورت و مونیخ به تحصیل و مطالعه در رشت ههای تاریخ ،علوم و معارف
اسلامی ،فلسفه و فرهنگ تطبیقی بگذراند که در این دوره رساله دکتری خود را با عنوان «گزارش
درباره جانشینان تیمور ،برگرفته از تاریخ کبیر جعفری تألیف ابن محمد الحسینی» را به پایان رساند.
در ۱۳۴۱ش .به ایران بازگشت و استاد گروه تاریخ دانشکده ادبیات دانشکده تهران شد تا
اینکه پس از مدتی از دانشگاه کنار گذاشته شد .اما این استاد تاریخ دانشگاه تهران پس از تأسیس
«بنیاد دایره‌المعارف بزرگ اسلامی» به همکاری دعوت شد که هم گشایشی در زندگی معیشتی او
پدید آمد و هم اهل فضل از اندوخته‌های علمی‌اش بهره‌مند شدند.
زریاب در علم و فرهنگ
زریاب خویی به زبان های ترکی آذربایجانی ،عربی ،فرانسوی ،انگلیسی و آلمانی تسلط کامل
داشت و در رشته هایی همچون ادبیات فارسی ،ادبیات عرب ،فلسفه ،زبان شناسی و معارف اسلامی
.1غلامرضا طباطبائی مجد ،همان ،1390 ،صص .333-328
42
