Page 39 - دستاوردهای علمی جهان ایران‌شناسی - شماره 3
P. 39
اضافه نمودن چندین مقاله چاپ و نشر گردیده است .او در امر کتابشناسی خبره بود و به این دلیل
برخی از محققین او را همطراز با دمسترالیس انگلیسی ،دانشمند بزرگ کتابشناسی شرقی ،م یدانند
و به او لقب «فهرست الکتب ناطق» داد‌هاند1.
تق یزاده،سیدحسن
سیدحسن تق یزاده در سال 1257ش در تبریز و در یک خانواده
روحانی به دنیا آمد .در دوره کودکی و نوجوانی ،ریاضیات ،علوم عقلی،
هیئت و نجوم را در مکاتب آن دوره یاد گرفت و تا هفد‌هسالگی در
این دروس مشغول به یادگیری شد ،اما ب هتدریج و از هفد‌هسالگی به
یادگیری دروس جدید روی آورد در راستای یادگیری دروس جدید،
زبان فرانسوی و انگلیسی را نیز آموخت2.
در ۱۳۱۹ه.ق همراه همان دوستانش به تأسیس مدرسه‌ای به نام تربیت اقدام نمود البته این
مدرسه به دلیل مخالفت‌هایی که صورت گرفت دایر نگردید .سیدحسن تق یزاده بعد از این ناکامی
«در سال 1281ش .به همدستی سه نفر از رفقا ،یعنی میرزا محمدعلی‌خان و میرزا حسین‌خان و
میرزا یوس فخان آشتیانی اعتصام ،مجله‌ای علمی به اسم «گنجینه فنون» را در تبریز تأسیس کرد
که هر پانزده روز یک بار به خط نستعلیق زیبا و چاپ سنگی منتشر می‌شد3.
تق یزاده و فعالی تهای سیاسی
سیدحسن تقی‌زاده بعد از مدتی اقامت در خارج از ایران ،هم‌زمان با آغاز جنبش مشروطه به
کشور بازگشت و به جرگه هواداران مشروطه پیوست و به عنوان نماینده تبریز در مجلش اول
شورای ملی انتخاب شد.با به توپ بسته شدن مجلس ؛ محمدعلی‌شاه حکم دستگیری او را صادر
کرد ،اما سیدحسن تقی‌زاده به سفارت انگلیس پناهنده شد و نهایتا به یک سال تبعید از ایران
محکوم شد .او دوره تبعید را در فرانسه و انگلیس گذراند و بعد از آن به ایران بازگشت و توانست
.1غلامرضا طباطبائی مجد ،نام آوران آذربایجان در سده چهاردهم ،صص.188-184
.2بانک اطلاعات فرهیختگان بنیاد ایران شناسی شعبه آذربایجان شرقی و همچنین :سیدحسن تق یزاده،زندگی
طوفانی ،خاطرات سیدحسن تق یزاده،به کوشش ایرج افشار ،قم ،موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان ،1395 ،ص .36
.3سیدحسن تقی‌زاده ،همان ،صص .48 -47
37
