Page 38 - دستاوردهای علمی جهان ایران‌شناسی - شماره 3
P. 38
شد که هنوز هم سالیانه هزارها نفر از دانشمندان و دانشجویان از آن استفاده م یکنند .در همین
سمت نیز مجله‌ای ب هنام گنجینه معارف منتشر کرد که شخصا در آن مقالات ارزنده‌ای می‌نگاشت.
تربیت از سال ۱۳۰۵خورشیدی به مدت یک سال ریاست فرهنگ گیلان را عهد‌هدار بود و
در این سمت هم خدمات فرهنگی او از قبیل تأسیس کتابخانه ،دبستا ن و دبیرستان و همچنین دائر
کردن انجمن‌های ادبی و فرهنگی مهمی انجام داد.
از ۱۳۰۷تا ۱۳۰۹عهد‌هدار ریاست شهرداری (بلدیه) تبریز بود .در زمان خدمت او با همت
فراوان چندین خیابان بزرگ منجمله فردوسی ،تربیت و… در تبریر ساخته شد و با دایر کردن باغ
ملی بزرگی به نام گلستان ،گردشگاه و تفریحگاه زیبایی برای مردم تبریز از خود به یادگار گذاشت.
بعد از آن در دوره هشتم قانو نگذاری به سمت نماینده مجلس شورای ملی انتخاب شد و تا پایان عمر
خود در این سمت باقی ماند .تربیت در ۲۶دیماه ۱۳۱۸بر اثر بیماری در تهران درگذشت.
آثار محمدعلی تربیت
زادبوم :درباره جغرافی طبیعی ،سیاسی و تاریخی ایران که در تبریز چاپ شده و شامل
اطلاعاتی کامل از سلاطین ایرانی است.
تاریخ مطبوعات ایران :سیاهه ای از تاریخ مطبوعات آذربایجان است که در واقع تلخیصی از
خودش می‌باشد و ضمیمه کتاب دانشمندان آذربایجان است.
دانشمندان آذربایجان :این تذکره ادبی که در سال ۱۳۱۴شمسی نخستین بار در چاپخانه
مجلس در تهران چاپ شده مورد توجه قاطبه ادبیان قرار گرفته و تا امروز دهها بار به توسط
ناشرین چه در تهران و چه در تبریز به حلیه طبع آراسته گردیده .او در این پژوهش با ارزش
کارها و خدمات بسیاری از آذربایجانیان گمنام را معرفی کرده است .دراین کتاب شرح حال ۹۳۴
تن از بزرگان آذربایجان را با مراجعه به دهها منبع و ماخذ نوشته شده است1.
علاوه برآن دارای تحقیقات ادبی و تاریخی زیادی به صورت مقالاتی است که در مجلات و
روزنامه‌های مختلف ،از جمله مجله ارمغان ،یغما و… انتشار یافته است.
مجموعه مقالات تربیت :نخستین بار به همت ادیب برجسته و همشهری اش استاد دکتر
حسین محمد زاده صدیق و دیگر بار به همت آقای غلامرضا طباطبائی مجد با عنوان «ارغنون» با
.1بانک اطلاعات فرهیختگان بنیاد ایران شناسی شعبه آذربایجان شرقی و همچنین :محمد علی تربیت ،دانشمندان
آذربایجان ،به کوشش غلامرضا طباطبائی مجد ،تهران ،انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی .1378،
36
