Page 38 - دستاوردهای علمی جهان ایران‌شناسی- شماره2
P. 38
بالیوز 1و جنرال كنسولگری انگلیس در بوشهر
انگلیس یها نیز از نخستین اروپاییانی بودند كه در سال
1763م 1177 /ه .ق اقدام به تأسیس شعب های از كمپانی
هند شرقی در بوشهر نمودند .در آن زمان حكومت بوشهر
با «شیخ سعدون» بود كه به نماینده انگلیس یعنی «پرایس»
priceاجازهداد،تاتجار تخان هایدراینشهربناكند.براین
اساسمعاهدهایبینایرانوانگلیسمنعقدشدكهبهموجب
آن انگلیس یها از حقوق گمركی معاف شده ،و انحصار
ورود منسوجات پشمینه به آنها داده شده بود .این معاهده به
امضای كری مخان زند رسید و از آن روز انگلیس یها حضور
قدرتمندان ه خود را در خلی جفارس اعمال نمودند .در سال 1770م 1184 /ه .ق تجار تخانه انگلیس یها
مو ّقتا از بوشهر به بصره انتقال یافت ،لیكن بعد از سه سال مج ّددا آ نها به بوشهر بازگشتند.
در سال 1812م 1227 /ه .ق نمایندگی كمپانی هند شرقی انگلیس از بوشهر برداشته شد ،و
نمایندگی سیاسی مقیم residencyدر بوشهر جایگزین
آن گردید .از این روزگار بود كه نماینده سیاسی مقیم
residentانگلیس در بوشهر ،لقب سلطان ب یتاج و تخت
انگلیس یافت .در بخش ضمائم اسامی افرادی كه از
طرف كمپانی هند شرقی یا حكومت هندوستان به عنوان
نمایندهی سیاسی مقیم ،به خلی جفارس مأمور شدهاند ،ارائه
گردیده است .گفتنی است كه از سال 1878م 1296 /
ه .ق به بعد این افراد ضمن حفظ مقام قبلی ،سركنسول
پادشاه بریتانیا در محل مأموریت خویش تلقی م یشدند.
.1بالیوز ،كسی كه وكیل سیاسی دولت خودش در بلاد خارجه است ،فلان در بغداد ،بالیوزگری ،سمت و شغل
دانشگاه تهران ،1342 ،جلد سوم ،ص.569 دانك بشنها:مدههیخدجاهعالنیااكسبلار،مل،عدرتنتاعمرهی ،زیفرنواظژره میعی«بنالیموحزّم»د،چاننیتشناآرامدته بالیوز .ر.
است :بالیوز -عنوان سفیران جمهوری و ضمنا در
نیز در دربار عثمانی ،مأخوذ از «بایولوس »baiulusبه معنای باربر یا حامل .ن .ك به - :دانشنامهی جهان اسلام،
جزوه ،5سال ،1373ص .714
36
