Page 32 - دستاوردهای علمی جهان ایران‌شناسی- شماره2
P. 32
با سقوط سلسل ة ساسان ی به دس ت اعرا ب مسلمان ،تمدن و فرهنگ ریواردشیر نیز رو ی به
اضمحلال گذاشت .بوشهر قدی م (ریواردشیر) در فاصل ة سال‌های 19تا 22هجر ی قمری ب ه دست
«عثما ن بن ابی‌العاص» فتح شد 1.مسلمی ن برای تصرف این شهر ماه‌ها با مدافعان این شهر به جنگ
پرداخته و تلفات بسیار سنگینی نیز متحم ل گردیدند .سردار معروف ایرانی كه در مقابل اعراب در
بوشهر مقاوم ت نمود ،شهر ك نام داشت .بلاذری می‌نویسد« :شهرك ،مرزبان و والی فار س ،آمد ن
تازیا ن را سخت عظی م و گران م یدید ،زیرا داستان گستاخ ی و شجاع ت و نیز پیروزی تازیا ن را بر
هم ه دشمنا ن شنید‌ه بود .پس لشكر ی عظیم فراه م كرد و به راشهر [ریشهر] در سرزمین‌های خور‌ة
شاهپور شد .آنجا خود در نزدیك ی توج اس ت».2
بعد از كشت ه شد ن شهر ك ،ریشهر ب ه دس ت مسلمی ن فت ح شد .بنا بر نق ل طبر ی اهمی ت فت ح راشهر
[ریشهر] ب ه انداز‌ها ی زیاد بود ،ك ه جمع ی از مورخا ن اسلام ی آنرا با فت ح قادسی ه مقایس ه كرد‌هاند.
بلاذر ی جمل ها ی نق ل م یكند ك ه عم ق گستردگ ی و غنا ی ماد ی ای ن شهر را بیا ن م یكند .و ی م ینویسد:
«این جنگ در دشواری و كثر ت نعمتی كه به دست مسلمین افتاد همانند جن گ قادسیه بود3».
ضربه‌ای را كه اعراب مسلمان به ای ن شهر وارد كردند ،موج ب شد كه ریشهر مركزیت و اهمی ت
خود را برا ی چندی ن قرن از دس ت بدهد ،و به شهری متروك و منزوی مب ّدل شود.
در دورة حاكمیت شاهان صفو ی و ب ه هنگام پادشاه ی طهماسب اول ،بار دیگر ما شاهد
كشاك ش قدرت بین حكمران ریشهر و شاه طهماسب هستیم ،كه سرانجام سلطان حسن ریشهری
بعد از یك مقاوم ت طولانی تسلیم شد‌ه و در تبریز به سیاست رسیده اس ت4.
با آغاز پادشاهی نادرشا‌ه افشار ( 1736 /1747م 1149 /1160ه.ق) تاریخ جدید بوشهر نیز
شرو ع می‌شود .نادر و سیاست دریایی او در مبارزه با عثمان یها و گسترش قلمرو دریایی او در
خلیج‌فارس سب ب گردید ،تا این شهر مورد تو ّجه خا ّصی قرار گیرد .نادر با به كار گماردن ی ك
تاجر انگلیسی به نا م «جان التو ن» Jhon Eltonبوشهر را به صور ت یك مركز مهم كشت یساز ی و
پادگا ن نظام ی در آورد .بنا بر گزارش هلندی‌ها در زما ن نادر ناوگانی با هش ت تا ده هزار مرد در
.1بلاذری ،احمد ب ن یحیی ،فتوح‌البلدان ،ترجمة آذرنوش آذرتاش ،انتشارات سروش ،تهران ،چاپ دو م،
،1362ص .47
.2بلاذری ،همان ،ص .47
.3بلاذری ،همان ،ص .143
.4حسینی فسایی ،حسینی فسایی ،میرزاحسن ،فارسنامه ناصری ،تهران ،انتشارات امیرکبیر ،1367 ،ص .395
30
